शनी शिंगणापूर देवस्थानमध्ये ५०० कोटींच्या भ्रष्टाचाराचे प्रकरण उघड, विश्वस्त मंडळ बरखास्त
अहिल्यानगर: येथील प्रसिद्ध शनी शिंगणापूर देवस्थानच्या व्यवस्थापनात तब्बल ५०० कोटी रुपयांचा महाघोटाळा उघडकीस आल्याने खळबळ उडाली आहे. धर्मादाय आयुक्तांच्या चौकशी अहवालानंतर हा भ्रष्टाचार समोर आला असून, यामध्ये बनावट कर्मचारी भरती आणि बनावट ॲप्सच्या माध्यमातून भाविकांची कोट्यवधी रुपयांची फसवणूक झाल्याचे निष्पन्न झाले आहे. या गंभीर प्रकाराची दखल घेत मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी विधानसभेत देवस्थानचे विश्वस्त मंडळ बरखास्त करण्याची घोषणा केली आहे.
आमदार विठ्ठल लंघे यांनी विधानसभेत लक्षवेधी सूचनेद्वारे हा मुद्दा उपस्थित केला. देवस्थानच्या विश्वस्तांनी बनावट मोबाईल ॲप्लिकेशन्स तयार करून त्याद्वारे पूजा आणि देणग्यांच्या नावाखाली भाविकांकडून पैसे उकळले, असा आरोप त्यांनी केला. या ॲप्सच्या माध्यमातून लाखो भाविकांची फसवणूक झाल्याचेही त्यांनी निदर्शनास आणले.
या प्रकरणावर अधिक प्रकाश टाकत आमदार सुरेश धस यांनीही भ्रष्टाचाराची व्याप्ती मोठी असल्याचे सांगितले. विश्वस्तांनी बोगस कर्मचारी भरती दाखवून मोठ्या प्रमाणात आर्थिक गैरव्यवहार केला असून, देवस्थानच्या पैशातून विश्वस्त दर आठवड्याला जमिनी खरेदी करत असल्याचा गंभीर आरोपही धस यांनी केला.
या आरोपांची दखल घेत मुख्यमंत्र्यांनी चौकशी अहवालातील धक्कादायक माहिती सभागृहात सादर केली. यानंतर, विश्वस्त मंडळावर फौजदारी गुन्हे (एफआयआर) दाखल करून त्यांच्या मालमत्तेचीही चौकशी केली जाईल, असे आश्वासन देत मुख्यमंत्री फडणवीस यांनी सध्याचे विश्वस्त मंडळ बरखास्त करत असल्याची घोषणा केली. शिर्डी आणि पंढरपूर देवस्थानच्या धर्तीवर लवकरच नवीन विश्वस्त मंडळाची स्थापना केली जाईल, असेही त्यांनी स्पष्ट केले.
असा झाला कोट्यवधींचा घोटाळा:
- बनावट ॲप्सचा वापर: विश्वस्तांनी अनेक बनावट मोबाईल ॲप्स तयार केले होते. या ॲप्सद्वारे ऑनलाइन पूजा आणि दर्शनासाठी प्रत्येक भाविकाकडून अंदाजे १८०० रुपये आणि इतर साहित्यासाठी अतिरिक्त रक्कम घेतली जात होती. यातून जमा होणारी रक्कम देवस्थानच्या खात्यात न जाता परस्पर हडप करण्यात येत होती.
- बोगस कर्मचारी भरती: देवस्थानच्या कारभारात केवळ २५० ते २७५ कर्मचारी प्रत्यक्ष कार्यरत असताना कागदोपत्री तब्बल २४४७ कर्मचारी दाखवण्यात आले. या बोगस कर्मचाऱ्यांच्या नावे दरमहा पगार काढून कोट्यवधी रुपयांचा अपहार करण्यात आला.
- रुग्णालयातील गैरव्यवहार: देवस्थानच्या रुग्णालयात ३२७ कर्मचारी कार्यरत असल्याचे दाखवण्यात आले होते. मात्र, प्रत्यक्ष तपासणीत तेथे केवळ ४ डॉक्टर आणि ९ कर्मचारीच आढळून आले.
- अस्तित्वात नसलेल्या बागेवर खर्च: रुग्णालयाला कोणतीही बाग नसताना, कागदोपत्री बाग असल्याचे दाखवून तिच्या देखभालीसाठी ८० कर्मचारी नियुक्त दाखवण्यात आले.
- भक्तनिवासातील घोटाळा: देवस्थानच्या १०९ खोल्यांच्या भक्तनिवासासाठी तब्बल २०० कर्मचारी कामावर असल्याचे दाखवण्यात आले होते, जे प्रत्यक्षात अस्तित्वातच नव्हते.
या प्रकरणामुळे देवस्थानच्या कारभारातील पारदर्शकतेवर गंभीर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. शासनाने तातडीने केलेल्या कारवाईमुळे दोषींवर कडक कारवाई होऊन भाविकांचा देवावरील विश्वास कायम राहील, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
शासनाची कठोर भूमिका आणि पुढील कारवाई
सदस्यांनी मांडलेल्या पुराव्यांची आणि धर्मादाय आयुक्तांच्या अहवालाची दखल घेत मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी कठोर कारवाईचे आश्वासन दिले.
- विश्वस्त मंडळ बरखास्त: सध्याचे विश्वस्त मंडळ तात्काळ बरखास्त करण्यात आले आहे.
- एफआयआर दाखल होणार: सर्व दोषी विश्वस्तांवर फसवणुकीचा आणि अपहाराचा गुन्हा (एफआयआर) दाखल केला जाईल.
- मालमत्तेची चौकशी: विश्वस्तांच्या बेहिशेबी मालमत्तेची सखोल चौकशी करण्याचे आदेशही मुख्यमंत्र्यांनी दिले आहेत.
- नवीन मंडळाची स्थापना: देवस्थानचा कारभार पारदर्शक व्हावा, यासाठी शिर्डी आणि पंढरपूर देवस्थानच्या धर्तीवर लवकरच नवीन विश्वस्त मंडळाची स्थापना केली जाईल, असेही त्यांनी जाहीर केले.
- बोगस कर्मचाऱ्यांचा महाघोटाळा: हा घोटाळ्याचा सर्वात मोठा भाग आहे.
- प्रत्यक्ष कर्मचारी: देवस्थानच्या कामासाठी प्रत्यक्षात फक्त २५० ते २७५ कर्मचारी कार्यरत आहेत.
- कागदोपत्री कर्मचारी: मात्र, कागदोपत्री तब्बल २४४७ कर्मचारी दाखवून त्यांच्या नावाने दरमहा पगार काढला जात होता.
- रुग्णालयातील घोटाळा: देवस्थानच्या रुग्णालयात केवळ ४ डॉक्टर आणि ९ कर्मचारी असताना, कागदावर ३२७ कर्मचारी दाखवून गैरव्यवहार करण्यात आला.
- बाग आणि भक्तनिवास: देवस्थान परिसरात अस्तित्वात नसलेल्या बागेच्या देखभालीसाठी ८० कर्मचारी आणि १०९ खोल्यांच्या भक्तनिवासासाठी २०० कर्मचारी दाखवून मोठा आर्थिक अपहार करण्यात आला.