नवी दिल्ली : चित्रपटसृष्टीतील सर्वात प्रतिष्ठित मानल्या जाणाऱ्या ‘राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारां’ची आज घोषणा करण्यात आली आहे. नवी दिल्लीतील नॅशनल मीडिया सेंटरमध्ये माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयातर्फे आयोजित पत्रकार परिषदेत ७१ व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांच्या विजेत्यांची नावे जाहीर करण्यात आली. २०२४ मध्ये प्रदर्शित झालेल्या चित्रपटांसाठी देण्यात आलेल्या या पुरस्कार सोहळ्यात प्रादेशिक चित्रपटांनी, विशेषतः मराठी सिनेसृष्टीने पुन्हा एकदा आपली मोहोर उमटवली आहे.
यंदाच्या वर्षी ‘मातीचा वारसा’ या हृदयस्पर्शी कथानक असलेल्या चित्रपटाने सर्वोत्कृष्ट मराठी चित्रपटाचा बहुमान पटकावला आहे, तर ज्येष्ठ अभिनेते किशोर कदम यांना ‘एकलकोंडा’ या चित्रपटातील भूमिकेसाठी विशेष ज्युरी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे. हिंदी चित्रपटसृष्टीतील विकी कौशल आणि आलिया भट यांनी अनुक्रमे सर्वोत्कृष्ट अभिनेता आणि अभिनेत्रीचा पुरस्कार जिंकला आहे.
राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार २ ० २ ५ मध्ये मराठी चित्रपटांची दमदार कामगिरी
गेल्या काही वर्षांप्रमाणेच यंदाही मराठी चित्रपटांनी राष्ट्रीय पुरस्कारांवर आपला ठसा उमटवला आहे. सुहास चौधरी दिग्दर्शित ‘मातीचा वारसा’ या चित्रपटाला सर्वोत्कृष्ट मराठी चित्रपटाचा ‘रौप्य कमळ’ पुरस्कार जाहीर झाला. ग्रामीण भागातील एका शेतकऱ्याचा आपल्या मातीशी आणि परंपरेशी असलेला भावनिक संघर्ष या चित्रपटात अत्यंत प्रभावीपणे मांडण्यात आला आहे. या चित्रपटातील ‘हिरवी गाथा’ या गाण्यासाठी प्रसिद्ध गायिका आर्या आंबेकर यांना सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायिकेचा पुरस्कार मिळाला आहे.
यासोबतच, ज्येष्ठ आणि हरहुन्नरी अभिनेते किशोर कदम यांनी ‘एकलकोंडा’ या चित्रपटातील भूमिकेसाठी ज्युरींचा विशेष लक्षवेधी पुरस्कार (Special Jury Mention) पटकावला. एकाकीपणाच्या गर्तेत सापडलेल्या एका लेखकाची मानसिक घुसमट त्यांनी पडद्यावर अत्यंत ताकदीने साकारली आहे. याशिवाय, ‘झुंज’ या चित्रपटाला सर्वोत्कृष्ट सामाजिक विषयावरील चित्रपटाचा पुरस्कार विभागून मिळाला आहे. या चित्रपटाने राज्यातील पाणी प्रश्नावर प्रभावी भाष्य केले आहे.
राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार २ ० २ ५ मध्ये हिंदी आणि इतर प्रादेशिक चित्रपटांचा बोलबाला
यंदाचा सर्वोत्कृष्ट चित्रपटाचा ‘सुवर्ण कमळ’ पुरस्कार मल्याळम चित्रपट ‘कालान’ (Kaalan) ने पटकावला आहे. तर ‘सरहद्द’ या चित्रपटातील भूमिकेसाठी विकी कौशल याला सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा आणि ‘अपेक्षा’ या चित्रपटातील अभिनयासाठी आलिया भट हिला सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
प्रसिद्ध दिग्दर्शक राजकुमार हिरानी यांच्या ‘संवाद’ या चित्रपटाला सर्वांगीण मनोरंजन देणाऱ्या सर्वोत्कृष्ट लोकप्रिय चित्रपटाचा पुरस्कार मिळाला. तर ‘एक था राजा’ या चित्रपटासाठी पंकज त्रिपाठी यांना सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्याचा पुरस्कार जाहीर झाला आहे.
७१ व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांतील प्रमुख विजेते:
- सर्वोत्कृष्ट चित्रपट (सुवर्ण कमळ): कालान (मल्याळम)
- सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक: अनिरुद्ध रॉय चौधरी (चित्रपट: दस्तक)
- सर्वोत्कृष्ट अभिनेता: विकी कौशल (चित्रपट: सरहद्द)
- सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री: आलिया भट (चित्रपट: अपेक्षा)
- सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेता: पंकज त्रिपाठी (चित्रपट: एक था राजा)
- सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्री: निमिषा सजयन (चित्रपट: कालान)
- सर्वांगीण मनोरंजन देणारा सर्वोत्कृष्ट लोकप्रिय चित्रपट: संवाद (हिंदी)
- सर्वोत्कृष्ट मराठी चित्रपट: मातीचा वारसा (दिग्दर्शक: सुहास चौधरी)
- विशेष ज्युरी पुरस्कार: किशोर कदम (चित्रपट: एकलकोंडा)
- सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायिका: आर्या आंबेकर (गाणे: हिरवी गाथा, चित्रपट: मातीचा वारसा)
- सर्वोत्कृष्ट सामाजिक विषयावरील चित्रपट: झुंज (मराठी) आणि नीर (तमिळ)
- दिग्दर्शकाचा पदार्पणातील सर्वोत्कृष्ट चित्रपट (इंदिरा गांधी पुरस्कार): ‘परिंदा’ (बंगाली)
परीक्षकांचे मत आणि पुढील सोहळा
यंदाच्या पुरस्कारांसाठी देशभरातून विविध भाषांमधील ३०० हून अधिक चित्रपटांच्या प्रवेशिका आल्या होत्या, अशी माहिती ज्युरींच्या अध्यक्षांनी दिली. ते म्हणाले, “यावर्षी प्रादेशिक चित्रपटांनी कथा, पटकथा आणि तांत्रिक बाबींमध्ये उत्कृष्ट कामगिरी केली आहे. विशेषतः मराठी, मल्याळम आणि तमिळ चित्रपटांमधील विषय आणि मांडणी अत्यंत प्रभावी होती. विजेत्यांची निवड करणे एक आव्हानात्मक काम होते.”
या पुरस्कारांचे वितरण लवकरच राष्ट्रपती भवनात भारताच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते एका दिमाखदार सोहळ्यात केले जाईल, अशी माहितीही यावेळी देण्यात आली. मराठी सिनेसृष्टीने मिळवलेल्या या घवघवीत यशामुळे संपूर्ण महाराष्ट्रात आनंदाचे आणि अभिमानाचे वातावरण आहे.