ठाकरे बंधूंच्या मनोमिलनानंतर युतीच्या चर्चेला नवा ट्विस्ट, राज ठाकरेंच्या भूमिकेने सस्पेन्स वाढला
मुंबई: ५ जुलै रोजी वरळी डोम येथे झालेला ‘मराठी विजय मेळावा’ हा केवळ एका सरकारी निर्णयावरील विजयाचा सोहळा नव्हता, तर तो तब्बल दोन दशकांनंतर ठाकरे बंधूंना एकाच मंचावर आणणारा एक ऐतिहासिक क्षण होता. या अभूतपूर्व दृश्याने मनसे आणि ठाकरे गट यांच्यातील युतीच्या चर्चांना उधाण आले. मात्र, या एकजुटीच्या वातावरणातच मनसे अध्यक्ष राज ठाकरे यांनी घेतलेल्या सावध भूमिकेमुळे आता राजकीय वर्तुळात पुन्हा एकदा संभ्रमाचे वातावरण निर्माण झाले आहे.
ऐतिहासिक मेळावा आणि युतीच्या चर्चा
वरळी येथील यशस्वी मेळाव्यात राज ठाकरे आणि उद्धव ठाकरे यांनी मराठीच्या मुद्द्यावर एकत्र लढण्याचे संकेत दिले. दोघांच्याही भाषणांमधून मराठी अस्मितेसाठी ही एकजूट कायम ठेवण्याची इच्छा स्पष्टपणे दिसून आली. या घटनेमुळे महाराष्ट्राच्या राजकारणाची समीकरणे बदलणार, सत्ताधाऱ्यांपुढे मोठे आव्हान उभे राहणार, अशा चर्चांना ऊत आला होता. दोन्ही बाजूंच्या कार्यकर्त्यांमध्येही उत्साहाचे वातावरण होते.
राज ठाकरेंचा ‘वेट अँड वॉच’चा पवित्रा
एकीकडे युतीची चर्चा जोरात असताना, मनसे अध्यक्ष राज ठाकरे यांनी मात्र आपल्या पदाधिकाऱ्यांना युतीसंदर्भात कोणतेही जाहीर वक्तव्य करण्यापासून रोखले आहे. “युतीबद्दल बोलण्याआधी मला विचारा,” असे स्पष्ट आदेश त्यांनी दिल्याचे सूत्रांकडून समजते. राज ठाकरे यांच्या या अनपेक्षित भूमिकेमुळे त्यांच्या मनात नेमके काय चालले आहे, याबद्दल तर्कवितर्क लढवले जात आहेत. राजकीय विश्लेषकांच्या मते, राज यांची ही भूमिका म्हणजे एक मोठी राजकीय खेळी असू शकते.
जागावाटपाचा कळीचा मुद्दा
राज ठाकरे यांच्या या सावध पवित्र्यामागे जागावाटपाचा गुंतागुंतीचा मुद्दा हे प्रमुख कारण असल्याचे मानले जाते. मनसे आणि ठाकरे गट या दोघांचीही मुंबई, ठाणे, कल्याण-डोंबिवली, नाशिक आणि पुणे या महत्त्वाच्या महापालिकांमध्ये मोठी ताकद आहे. दोन्ही पक्षांची ‘शाखा संस्कृती’ लक्षात घेता, आगामी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांमध्ये प्रत्येक प्रभागातून दोन्ही पक्षांचे कार्यकर्ते आणि पदाधिकारी इच्छुक असणार आहेत.
सद्यस्थितीत मनसेचा एकही आमदार किंवा खासदार नाही, त्यामुळे जागावाटपाच्या वाटाघाटींमध्ये ठाकरे गटाचे पारडे जड राहू शकते. अशा परिस्थितीत कमी जागांवर समाधान मानावे लागल्यास, केवळ राजकीय फायद्यासाठी राज यांनी ‘मराठी’चा मुद्दा हाती घेतला, असा संदेश जनतेमध्ये जाण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे, आधी जागावाटपाचा फॉर्म्युला निश्चित व्हावा आणि मगच युतीची घोषणा व्हावी, अशी राज यांची भूमिका असू शकते.
दबावाचे राजकारण आणि बार्गेनिंग पॉवर
गेल्या काही काळापासून उद्धव ठाकरे गट मनसेसोबतच्या युतीसाठी अधिक आग्रही असल्याचे चित्र आहे. उद्धव ठाकरे यांच्यासाठी आगामी मुंबई महापालिका निवडणूक अस्तित्वाची लढाई आहे. मनसे सोबत आल्यास मराठी मतांची विभागणी टाळून भाजप आणि शिंदे गटाला शह देणे त्यांना शक्य होईल. ठाकरे गटाचा हाच आग्रह लक्षात घेऊन, राज ठाकरे आपली बार्गेनिंग पॉवर वाढवण्यासाठी ‘वेट अँड वॉच’ची भूमिका घेत असावेत, असे राजकीय जाणकार सांगतात.
महाविकास आघाडीचा अडसर?
राज ठाकरे यांच्या भूमिकेमागे असलेले तिसरे महत्त्वाचे कारण म्हणजे महाविकास आघाडी. राज ठाकरे यांनी आपल्या राजकीय कारकिर्दीच्या सुरुवातीपासून काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी काँग्रेसला प्रखर विरोध केला आहे. तर दुसरीकडे, उद्धव ठाकरे यांची शिवसेना सध्या महाविकास आघाडीचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. काँग्रेस आणि राष्ट्रवादीसोबत आघाडीत असताना मनसेसोबत युती कशी करणार, हा एक मोठा प्रश्न आहे. जोपर्यंत उद्धव ठाकरे महाविकास आघाडीतून बाहेर पडण्याबाबत ठोस भूमिका घेत नाहीत, तोपर्यंत राज ठाकरे युतीबाबत कोणताही अंतिम निर्णय घेणार नाहीत, असे म्हटले जात आहे.
एकंदरीत, ५ जुलैच्या मेळाव्यानंतर निश्चित मानली जाणारी मनसे-ठाकरे गट युती आता राज ठाकरे यांच्या भूमिकेमुळे पुन्हा एकदा अनिश्चिततेच्या भोवऱ्यात सापडली आहे. राज यांच्या मनात नेमके काय आहे आणि ठाकरे बंधूंची ही संभाव्य युती प्रत्यक्षात साकारणार का, या प्रश्नांची उत्तरे येणारा काळच देईल.