परेश रावल यांच्या ‘द ताज स्टोरी’ चित्रपटामुळे नवा वाद: ‘तेजो महालय’ थिअरी पुन्हा चर्चेत

मुंबई: अभिनेते परेश रावल यांनी त्यांच्या आगामी ‘द ताज स्टोरी’ चित्रपटाचा एक छोटा टीझर सोशल मीडियावर शेअर केल्यानंतर नवा वाद उफाळून आला आहे. अवघ्या १२ सेकंदांच्या या व्हिडिओमध्ये परेश रावल ताजमहालाचा घुमट वर उचलतात आणि त्यातून भगवान शंकरांची मूर्ती वर येताना दिसते. या दृश्यामुळे चित्रपट निर्मात्यांवर **’फेक प्रोपोगंडा’**ला प्रोत्साहन देत असल्याची टीका सुरू झाली. ही टीका इतकी वाढली की अखेर चित्रपट निर्मात्यांना यावर स्पष्टीकरण द्यावे लागले.

या वादानंतर, आग्रा येथील ताजमहाल हे ताजमहाल नसून ते ‘तेजो महालय’ आहे, ही जुनी थिअरी पुन्हा एकदा चर्चेत आली आहे.

वादाची नेमकी सुरुवात कशी झाली?

३१ ऑक्टोबर रोजी ‘द ताज स्टोरी’ हा चित्रपट प्रदर्शित होणार आहे. सोमवारी, परेश रावल यांनी त्यांच्या इंस्टाग्रामवर चित्रपटाचा हा शॉर्ट टीझर शेअर केला. या व्हिडिओसोबत त्यांनी कॅप्शनमध्ये लिहिले होते, “जर आपल्याला आतापर्यंत शिकवलेलं खोटं असेल, तर सत्य फक्त लपवलं जात नाहीये, तर ते जज केलं जात आहे. ३१ ऑक्टोबरला सत्य तुमच्यासमोर येईल.”

हा टीझर समोर आल्यानंतर, अनेकांनी चित्रपट निर्मात्यांवर ‘ताजमहल हिंदू मंदिराच्या जागेवर बांधले गेले’ या अनेक वर्षांपासून चालत आलेल्या पण सिद्ध न झालेल्या दाव्यांना प्रोत्साहन देत असल्याचा आरोप केला.

निर्मात्यांचे स्पष्टीकरण

वाढता वाद पाहता, २९ सप्टेंबर रोजी खुद्द परेश रावल यांनी एक पोस्ट करत स्पष्टीकरण दिले. त्यांनी स्पष्ट केले की, “द ताज स्टोरी या चित्रपटाचा कोणत्याही धार्मिक गोष्टींशी संबंध नाही. तसेच, ताजमहालमध्ये शिव मंदिर असल्याचा दावाही निर्माते करत नाहीत. हा चित्रपट केवळ ऐतिहासिक तथ्यांवर आधारित आहे. आम्ही सर्वांना विनंती करतो की, आधी चित्रपट बघा आणि त्यानंतर तुमचे मत मांडा.”

काय आहे ‘तेजो महालय’ थिअरी?

निर्मात्यांनी स्पष्टीकरण देऊनही, ताजमहालच्या जागी खरंच हिंदू मंदिर होतं का आणि तेजो महालय ही थिअरी काय आहे, हा मुद्दा पुन्हा चर्चेत आला.

‘ताजमहल नव्हे तेजो महालय’ हे पुस्तक लिहिणारे पुरुषोत्तम नागेश ओक या मराठी व्यक्तीने ही थिअरी सर्वात पहिल्यांदा मांडली होती. ओक यांच्या दाव्यानुसार,

• ताजमहल १७ व्या शतकात नाही, तर ११५५ च्या आसपास बांधण्यात आले होते.
• ही वास्तू मुघलांनी भारतात आक्रमण करण्याच्या शेकडो वर्षांपूर्वी बांधली गेली होती.
• ‘ताजमहल’ हा शब्द संस्कृत ‘तेजोमहालय’चा अपभ्रंश आहे.
• ताजमहल प्रत्यक्षामध्ये ‘तेजोमहालय’ नावाचे शिव मंदिर आणि राजपूत राजवाडा होता, जो नंतर शहाजहानने ताब्यात घेऊन त्याचे थडग्यात रूपांतर केले.
• ओक यांनी ताजमहालाच्या स्थापत्य शैलीत असलेले मध्यवर्ती घुमट, चारही कोपऱ्यांवरचे कपोला आणि समाधी स्थळाचा अष्टकोणी आकार ही हिंदू मंदिर स्थापत्य कलेची वैशिष्ट्ये असल्याचे म्हटले होते.

थिअरीला मिळालेला कोर्टाचा आणि सरकारचा प्रतिसाद

पुरुषोत्तम ओक यांनी २००० च्या आसपास सर्वोच्च न्यायालयात एक याचिका दाखल करून ताजमहाल हिंदू राजाने बांधले असल्याचे घोषित करण्याची मागणी केली होती. १३ जुलै २००० रोजी न्यायमूर्ती एस. पी. भरुचा यांच्या खंडपीठाने हा दावा फेटाळून लावला आणि ही वास्तू तेजो महालय नसून ताजमहालच असल्याचे स्पष्ट केले. पुराव्याअभावी कोर्टाचा वेळ वाया घालवल्याबद्दल कोर्टाने ओक यांची कानउघडणीही केली होती.

याच संदर्भात, २०१५ मध्ये आग्र्याच्या सहा वकिलांनी दाखल केलेल्या याचिकेला उत्तर देताना भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण विभागाने (ASI) ताजमहाल मंदिर नसल्याचे स्पष्ट केले होते. तसेच, नोव्हेंबर २०१५ मध्ये संसदेत उत्तर देताना तत्कालीन केंद्रीय सांस्कृतिक मंत्री महेश शर्मा यांनी सरकारकडे ताजमहाल शिव मंदिर असल्याचे कोणतेही पुरावे नसल्याचे स्पष्ट केले होते.

सध्या ‘द ताज स्टोरी’ च्या टीझरमुळे ही थिअरी पुन्हा एकदा सोशल मीडियावर फिरू लागली आहे. मात्र, या सर्व चर्चा आणि थिअरी आहेत, ज्यांचा कोणताही ठोस पुरावा उपलब्ध नसल्याचे अनेक वेळा समोर आले आहे.

या विषयावर अधिक माहिती जाणून घेण्यासाठी, तुम्ही खालीलपैकी कोणती गोष्ट वाचायला/पाहायला आवडेल?

१. ताजमहालचे अधिकृत ऐतिहासिक तथ्य (Historical Facts)

२. पुरुषोत्तम नागेश ओक यांनी त्यांच्या पुस्तकात केलेले प्रमुख दावे (Main Claims in P.N. Oak’s book)

३. ‘द ताज स्टोरी’ चित्रपटाच्या टीझरवर आलेल्या प्रतिक्रिया (Reactions to the movie teaser)