केंद्र सरकारचा मोठा ‘डिजिटल स्ट्राईक’, ‘Ullu’ आणि ‘ALTT’ सह २५ OTT Porn अ‍ॅप्स आणि वेबसाइट्सवर बंदी!
ठळक मुद्दे:
- माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाची मोठी कारवाई, अश्लील आणि आक्षेपार्ह ‘सॉफ्ट पॉर्न’ सामग्री प्रसारित करणाऱ्या २५ प्लॅटफॉर्म्सवर बंदी.
- बंदी घालण्यात आलेल्या प्लॅटफॉर्म्समध्ये ‘Ullu’, ‘ALTT’, ‘Big Shots’, ‘Desiflix’ सारख्या लोकप्रिय अ‍ॅप्सचा समावेश.
- माहिती तंत्रज्ञान कायदा, २००० आणि भारतीय न्याय संहिता, २०२३ च्या तरतुदींचे उल्लंघन केल्याचा ठपका.
- डिजिटल स्पेस सुरक्षित आणि महिलांसाठी सन्मानजनक ठेवण्याच्या सरकारच्या धोरणाचा भाग म्हणून ही कारवाई.
नवी दिल्ली:
केंद्र सरकारने डिजिटल माध्यमांमधील अश्लील आणि आक्षेपार्ह सामग्रीविरोधात कठोर पाऊल उचलले आहे. माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाने (Ministry of Information and Broadcasting) ‘सॉफ्ट पॉर्न’ आणि असभ्य सामग्री प्रसारित करणाऱ्या २५ ओव्हर-द-टॉप (OTT) अ‍ॅप्स आणि त्यांच्याशी संबंधित वेबसाइट्सवर बंदी घालण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामध्ये ‘उल्लू’ (Ullu) आणि ‘अल्ट बालाजी’ (ALTT) सारख्या प्रसिद्ध प्लॅटफॉर्म्सचाही समावेश आहे.
OTT पॉर्न अ‍ॅप्स कारवाईमागे नेमके कारण काय?
माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाच्या मते, हे प्लॅटफॉर्म्स सातत्याने अश्लील, असभ्य आणि महिलांचे अपमानजनक चित्रण करणारी सामग्री प्रसारित करत होते. अनेकदा वेब सिरीजच्या नावाखाली सॉफ्ट पॉर्न सामग्री दाखवली जात होती, ज्यात कोणतीही कथा किंवा सामाजिक संदेश नसे. या सामग्रीमुळे माहिती तंत्रज्ञान कायदा, २००० चे कलम ६७ आणि ६७अ, तसेच भारतीय न्याय संहिता, २०२३ चे कलम २९४ यांचे स्पष्ट उल्लंघन होत होते.
नागरिक आणि विविध सामाजिक संस्थांकडून आलेल्या अनेक तक्रारींनंतर मंत्रालयाने ही कारवाई केली आहे. या प्लॅटफॉर्म्सवरील सामग्री भारतीय संस्कृती आणि नैतिक मूल्यांच्या विरोधात असल्याचेही सरकारने म्हटले आहे.
कायद्याचा आधार आणि कारवाईची प्रक्रिया
ही बंदी माहिती तंत्रज्ञान कायदा, २००० (IT Act, 2000) अंतर्गत असलेल्या तरतुदींनुसार घालण्यात आली आहे. सरकारने सर्व इंटरनेट सेवा पुरवठादारांना (Internet Service Providers) तात्काळ प्रभावाने हे अ‍ॅप्स आणि वेबसाइट्स ब्लॉक करण्याचे निर्देश दिले आहेत. या आदेशाचे उल्लंघन करणाऱ्यांवर कायदेशीर कारवाई करण्याचा इशाराही देण्यात आला आहे.
बंदी घालण्यात आलेले प्रमुख अ‍ॅप्स आणि प्लॅटफॉर्म्स:
केंद्र सरकारने बंदी घातलेल्या २५ OTT पॉर्न अ‍ॅप्स प्लॅटफॉर्म्सच्या यादीत खालील प्रमुख नावांचा समावेश आहे:
- ALTT (अल्ट बालाजी)
- Ullu (उल्लू)
- Big Shots App (बिग शॉट्स अ‍ॅप)
- Desiflix (देसीफ्लिक्स)
- Boomex (बूमेक्स)
- NeonX VIP (निऑनएक्स व्हीआयपी)
- MoodX (मूडएक्स)
- Fugi (फुगी)
- ShowX (शोएक्स)
- Navarasa Lite (नवरस लाइट)
- Gulab App (गुलाब अ‍ॅप)
सरकारची भूमिका
माहिती आणि प्रसारण मंत्रालयाने स्पष्ट केले आहे की, अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या नावाखाली अश्लीलता आणि महिलांचा अनादर सहन केला जाणार नाही. भारतातील डिजिटल वातावरण सर्व नागरिकांसाठी, विशेषतः महिला आणि मुलांसाठी, सुरक्षित आणि विश्वासार्ह बनवण्यासाठी सरकार कटिबद्ध आहे. यापूर्वी मार्च महिन्यातही सरकारने अशा प्रकारची कारवाई करत १८ ओटीटी प्लॅटफॉर्म्स आणि त्यांच्याशी संबंधित ५७ सोशल मीडिया हँडल्सवर बंदी घातली होती. ही ताजी कारवाई त्याच कठोर भूमिकेचा भाग आहे.